Nghe tập này trên Youtube hoặc Spotify.

Phần 1: Ngày 1 đến ngày 8

Như tựa đề, mình ghi ở đây những gì mình đã làm trong kỳ nghỉ xuân để giúp con trau dồi tiếng Việt. Hy vọng các bạn có thể tìm thấy một số gợi ý hữu ích trong nhật ký này nha.

Các bạn có thể đọc thêm bài “Mỗi kỳ nghỉ là một trại ngôn ngữ, một kỳ du học tại nhà với mẹ” ở đây.

Ngày 1

Buổi sáng con được xem 1.5 tiếng phim hoạt hình “Chú cảnh sát trưởng Labrador” trên Youtube (mình phải làm việc nên đành nhờ bảo mẫu ti vi). Phim này nói giọng Bắc nên con đã học được mấy cấu trúc và từ vựng của tiếng Việt miền Bắc như “đi nào” “vâng ạ”. Mình là người miền Nam nên thường nói “… đi” và “dạ” hơn.

Hôm nay anh chàng nói, “Mẹ chọt lét con đi nào!” ha ha. Rồi khi mình hỏi, “Mẹ gọt táo cho con nha?” thì “Vâng ạ” rõ to thay vì “Dạ”. Xem phim đúng là cách giúp con mở rộng vốn từ tuyệt vời.

Mình có mấy học viên là Việt kiều vì từ nhỏ đến lớn chỉ nghe ba mẹ nói giọng Bắc/Nam, nên khi nghe giọng tiếng Việt của miền khác thì cảm thấy khó hiểu, bỡ ngỡ. Vì vậy các bạn nên cho con tiếp xúc với nhiều giọng tiếng Việt khác nhau, đừng giới hạn chỉ xem phim hay chương trình giọng miền Nam hay miền Bắc không thôi nha.

Ngày 2

Buổi sáng hôm nay mình gọi cho ba mẹ ở Việt Nam. Con hát cho ông bà nghe nhạc hiệu của phim hoạt hình Tây Du Ký, chữ được chữ mất nhưng ông bà rất vui, cười tít mắt. Mình cho con xem phim Tây Du Ký vì mình muốn con biết và yêu thích những nhân vật có ảnh hưởng sâu đậm trong văn hoá phương Đông, chứ không chỉ yêu thích Người Nhện, Người Sắt, Người Dơi, Siêu Nhân v.v. của văn hoá phương Tây.

Cả ngày mình vẫn nói tiếng Việt với con 100%, ngay cả khi đến nhà ông bà nội chơi. Ông bà nội đã rất quen với việc mình nói tiếng Việt với con 100% cho nên rất thoải mái.

Mình đọc cho con 3 truyện nhỏ trong tuyển tập Doraemon màu tập 4. Vẫn như thường lệ, con phải đánh vần một từ trong tên truyện trước khi mẹ đọc. Hôm nay mình áp dụng thêm hai hoạt động nhỏ xíu để khuyến khích con đọc tiếng Việt như sau:

1. Mình chỉ tay vào từng chữ trong tên truyện, đọc to. Con lặp lại.

2. Mình chỉ tay vào một chữ, ví dụ “tuyết”, đọc to và yêu cầu con đọc lại. Sau đó ở một ô truyện, mình đố con tìm thấy chữ “tuyết”. Con tìm thấy ngay làm mình rất ngạc nhiên.

Có hai cách dạy đọc thường được kết hợp với nhau, một là đánh vần, hai là đọc cả từ, không đánh vần ra. Cả hai cách này đều giúp bé tập đọc rất tốt. Trong một bài khác mình sẽ nói thêm về hai cách dạy đọc này nha.

Ngày 3 và 4

Mới đến ngày 3,4 mẹ đã đuối lắm rồi các bạn. 😦

Ngày 3 là chủ nhật, cả nhà quanh quẩn chơi ngoài vườn và công viên nên con không xem ti vi. Mình đọc cho con được 5 truyện Doraemon, vẫn áp dụng các hoạt động tương tự như ngày 1, 2 để khuyến khích con tập đọc.

Ngày 4 là thứ hai, mình vừa trông con vừa làm việc. Con được xem “Chú cảnh sát trưởng Labrador” tầm hơn một tiếng. Ngoài ra mình cũng đọc cho con được 3 truyện Doraemon và tập đọc mấy chữ.

Mình vẫn duy trì nói tiếng Việt 100% với con. Thật ra sau mỗi kỳ nghỉ, mình đều thấy con nói tiếng Việt thoải mái hơn, ít chêm tiếng Anh hơn. Đó là vì không đi học, phần lớn thời gian trong ngày là với mẹ, nói tiếng Việt tương đương thậm chí có phần nhỉnh hơn tiếng Anh. Vì vậy, mình đuối lắm vẫn phải tự nhủ cố gắng lên.

Đợt vừa rồi mình nhờ được một người bạn từ Việt Nam mang sang được 6 quyển Doraemon màu, con mình rất thích đọc. Mỗi quyển cho 20 truyện nhỏ, con mình đọc gần xong quyển số 4 rồi.

Thật ra cả Doraemon và “Chú cảnh sát trưởng Labrador” đều có những yếu tố mà mình nghĩ sẽ khiến ba mẹ hiện đại cau mày. Doraemon có khá nhiều yếu tố bạo lực, bắt nạt, cả thể chất và tinh thần (mẹ la mắng, các bạn bắt nạt, v.v.) “Chú cảnh sát trưởng Labrador” thì rất tăm tối, luôn có các tình huống gây kinh sợ (bắt cóc, bị tai nạn, v.v.) Vì vậy, các bạn cân nhắc nha.

Ngày 5

Nhà mình khá gần thư viện của thị trấn nên tuần nào nhà mình cũng đi thư viện mượn sách về đọc. Mình làm thẻ thư viện cho con, mỗi lần mượn được 10 cuốn.

Về đến nhà hai mẹ con leo lên sô pha đọc liền năm cuốn. Mình vẫn thường đọc truyện cho con, sách tiếng Anh nhưng mình dịch sang tiếng Việt. Mình thấy cũng được nhưng có khá nhiều sách nhấn mạnh vào vần điệu, chơi chữ .v.v. mình kể cho con bằng tiếng Việt thì chỉ giữ được ý thôi chứ không giữ được những đặc trưng ngôn ngữ đó.

Mình cho con xem hai tập phim hoạt hình Tây Du Ký (trên Youtube). Con hát nghêu ngao nhạc hiệu phim, giả làm Tôn Ngộ Không đánh yêu quái cả ngày làm mình rất buồn cười.

Hôm nay con nói với mình mấy câu mà rõ ràng là con học từ xem phim và đọc truyện “Con làm xong cả rồi” “Không có gì cả” “Đúng vậy“. Đây là những ví dụ của tiếng Việt miền Bắc/tiếng Việt toàn dân/tiếng Việt văn viết mà mình hầu như không bao giờ sử dụng khi nói chuyện hàng ngày với con. (Mình sẽ nói, “Con làm xong hết rồi”, “Không có gì hết”, “Đúng rồi”) Những chi tiết nho nhỏ như thế càng cổ vũ mình hơn trong hành trình dạy con.

Buổi tối trước khi đi ngủ mình đọc cho con hai truyện Doraemon, và vẫn tập đọc như mọi ngày.

Ngày 6 và 7

Mình vẽ hình Doraemon và viết thoại đơn giản “Chào Đôn” để khuyến khích con tập đọc. Con rất thích vì cứ tưởng Doraemon chào mình thật, trẻ con đúng là ngây thơ thương lắm các bạn.

Mình và con xây lều bằng bộ xếp hình, phủ chăn lên nóc, xếp các nhân vật siêu anh hùng và siêu xe xung quanh để canh giữ lều. Mình hỏi con muốn đặt tên lều là gì, và con chọn tên “Hầu Ca” (lậm “Tây Du Ký” đó các bạn). Mình viết thêm “Nguy hiểm cấm vào” rồi chỉ cho con đọc. Khi ba đi ngang qua, mình sẽ khuyến khích con khoe ba bảng này nói gì, chữ này nghĩa là gì để con ôn thêm một lần nữa. Việc làm quen với chữ cái và tập đọc không cần phải “trang trọng” kiểu ngồi vào bàn, đọc từng vần trong sách đâu. Mình phần lớn chỉ lồng ghép vào các trò chơi của con như vậy thôi.

Ngày 8

Hôm nay mình đọc hai truyện cuối cùng trong tuyển tập truyện tranh Doraemon màu tập 4 cho con, và vẫn đánh vần hai từ trong tên truyện. Ngoài ra, mình đọc cho con cuốn “Cùng phiêu lưu Bắc Cực” mà con đã đọc một lần từ kỳ nghỉ giữa kỳ cách đây một tháng rưỡi.

Hai hôm nay mình bắt đầu cho con xem phim hoạt hình Doraemon, mình tìm được trên Youtube, bản cũng khá cũ nên chất lượng không cao lắm. Nhưng mình thấy con mình vẫn thích lắm, được xem là đã quá sung sướng rồi, mờ mờ ảo ảo tí không sao he he.

Cảm nhận của mình, từ góc nhìn của một giáo viên dạy tiếng, thì cách lồng tiếng của hầu hết phim hoạt hình cứ “éo éo”, khó nghe thế nào ấy các bạn. Chưa kể tốc độ nó còn nhanh như chảo chớp nữa. Con mình vẫn mê xem, và xem đi xem lại nhiều lần thì cũng hiểu được nội dung chính, nhưng mình thấy khó lắm.

Nơi mình ở cả tuần nay mưa dập gió vùi, nên hai mẹ con chơi trong nhà rất nhiều. Hôm nay mình lôi bộ xếp hình làm quen với toán ra chơi với con, cũng được hai mươi phút. Con mình đi nhà trẻ thì đã được làm quen với số rồi. Mình thấy con phản ứng nhanh với số bằng tiếng Anh lắm, tiếng Việt chậm hơn nhiều. Phản ứng với số mình nghĩ là một trong những chỉ dấu rõ ràng nhất của việc ngôn ngữ nào là ngôn ngữ chính, ngôn ngữ một người dùng để tư duy.

Đọc Phần 2: Ngày 9 đến ngày 17 ở đây.